Fareler ve İnsanlar



George ve Lennie adlı iki arkadaşın, para toplamak için çiftlikten çiftliğe yaptıkları yolculuğu konu alan kitabı; pek zeki olmayan Lennie’nin gözünden anlatmak istedim. Böylelikle kitapta yaşanan olayların ve Lennie’nin duygularının daha kolay anlaşılabilir olacağını düşündüm. John Steinbeck’in “Ben kendim de bayağı uzun bir süre göçmen işçiydim. Öykünün geçtiği yerlerde çalıştım. Karakterler bir yere kadar, çeşitli insanların karışımıyla ortaya çıktı. Lennie ise gerçek biriydi. Şu anda Kaliforniya'daki bir akıl hastanesinde. Onunla haftalar boyunca yan yana çalıştım. Gerçek Lennie bir kızı değil, bir ustabaşını öldürdü. Kızgındı, çünkü patron arkadaşını işten çıkarmıştı, Lennie de dirgeni karnına saplayıverdi. Bunu arka arkaya defalarca yapışını izlediğimi anlatmaktan nefret ediyorum. Onu, çok geç olmadan durdurmayı başaramadık.” yorumunu gördükten sonra da karakterin gizlice yazdığı bir günlüğü olduğunu düşündüm ve sayfalarını doldurdum.

*John Steinbeck,   Mice, Men, and Mr. Steinbeck, The New York Times, 5 Aralık 1937, ss. 7

Lennie’nin Günlüğü

 

12.07.1921

Bu gün George ile birlikte çuvalları taşıdık. George ne derse yapmalıyım. Yoksa fareleri sevmeme izin vermez. O çok iyi biri günlük. Çok seviyor beni. Eminim, biliyorum bunu. Kardeşiz biz, değil mi? Hem bizim toprağımız olacak. Kendi toprağımız. Tavşanlarımız olacak bir de. Ben bakacağım. George söyledi bunu. Evet, izin veriyor tavşanlara bakmama. Yem vereceğim onlara. Ben büyüteceğim onları. Ama George’u çok iyi dinlemem gerekiyor günlük. Yatmamı söylüyor bana. İyi geceler günlük, seni çok seviyorum.

13.07.1921

Çok kötü bir şey oldu günlük. George bana çok kızdı. Gerçekten çok kızdı. Ama kötü bir şey yapmak istememiştim. Sadece kırmızı elbisesine dokunmak istemiştim. Yalan söylemiyorum. Kötü bir niyetim yoktu. Onu öldürmek istememiştim. Bana güveniyorsun değil mi günlük? Sadece biraz okşamak istemiştim. Çok kızdı bana George. Tavşanlara bakmama izin vermeyecek. Peki tavşanlara kim bakacak günlük? George dedi ki yeni bir çiftlikte çalışacakmışız. Orada bir şey yapmayacağım.  Kimseyle konuşmayacağım, günlük. Kötü bir şey olmayacak. George’a söz verdim kötü bir şey olmayacak. Ondan bir şey saklamayacağım. Eğer bir şey olursa buraya, çalılıkların olduğu yere kaçmamı söyledi günlük. Burada saklanmam gerekiyor. Bunu unutmayacağım. Yoksa George tavşanlara bakmama izin vermez. Şimdi uyumam gerekiyor. İyi geceler günlük seni çok seviyorum.

14.07.1921

Sözümü tutamadım günlük, o adam beni zorladı. Konuşmak istemedim ki. O konuşturdu beni. Bir suçum yok benim değil mi? Umarım George kızmaz. Hem neden kızsın ki, çok konuşmadım. Kızmaz değil mi günlük. O kıza baktığım için de kızdı.  Ama ben kötü bir şey düşünmemiştim ki. Sadece bakmak istemiştim. George, başımın belaya girmesinden korkuyormuş. Kimseye bir zararım yok ki benim.  Yok değil mi günlük? Kimseyle kavga etmem ben. Ama Curley’den uzak durmamı söyledi George. O adam bana sinirliymiş. Ona kötü davranmadım ki günlük. Sadece George’un söylediklerini yapıyordum, öyle değil mi? Onu sinirlendirecek bir şey yapmadım. Burayı hiç sevmedim günlük. Gitmek istiyorum, sevmedim hiç. George biraz daha para biriktirmemiz gerektiğini söyledi. Sonra kendi toprağımızı alacağız. Tavşanlara bakacağım ben. Onları marul ile besleyeceğim. George söyledi bunu. Bir daha kızmayacak bana. Kızmayacak değil mi?

15.07.1921

Kendi toprağımız olacak. Köpeğimi de götüreceğim oraya. Slim verdi bana onu. Ama daha çok küçük. Onu fazla sevmemem gerekiyor, günlük. Çünkü çok küçük o. Küçük köpekler dayanıksız olurmuş. Bu yüzden fazla dokunmamalıyım ona. Yanımda uyuyor şuan, günlük. Bugün ahırda yatıyorum çünkü. George izin verdi bana. Evet. Ahırda kalabilirsin dedi. Bunu söyledi, değil mi günlük? Köpekleri sevmeme izin veriyor değil mi? Ama dikkatli olmalıyım. Çünkü onlar çok küçük.  Bir isim buldum köpeğime. Adı Georgie olsun. Olabilir değil mi günlük? Köpekler Georgie olabilir.

16.07.1921

Candy çok üzüldü, günlük. Çok kötü davranıyorlar ona. O köpeğin bir zararı yoktu ki. Onu neden öldürdüler, bir şey yapmamıştı. Buna eminim. Sadece biraz yaşlıydı, öyle değil mi günlük? Carlson neden yaptı bunu. O köpek Candy’nin köpeğiydi. Onu neden öldürdüler ki günlük. Çok iyi bir köpekti o, biliyorum bunu. Çok güvenilirdi, bir zararı yoktu kimseye. Burayı hiç sevmiyorum ben. Herkes çok kötü, çok kötüler günlük. Ama George gitmemize izin vermiyor. Neden burada kalıyoruz ki. Gitmek istiyorum, çok kötü burası. Benim köpeğimi de öldürürler mi. George buna izin vermez, değil mi günlük? Onu korur değil mi? Kendi toprağımız olacak bizim. Çok yakında gideceğiz oraya. Orada beslerim köpeğimi. Kimse öldüremez onu değil mi günlük? Ona zarar veremezler.

17.07.1921

Beni cezalandıracaklar günlük. Bunu yapmamalıydım, çok kötü oldu. George bana çok kızacak günlük. Curley de öyle. Beni mahvedeceğini söyledi günlük. Ama ben bir şey yapmadım ki, George zorladı beni. Curley vurdu bana, benim bir suçum yok. O adamın bana sinirli olduğunu biliyordum. Ama onu kızdıracak bir şey yapmadım ki günlük. George kendimi savunmamı söyledi. Ona vurmamı George söyledi bana. Slim köpeğimi geri alacak. Bizi kovacaklar buradan. Toprağımız olmayacak. Tavşanlarımız olmayacak. Kendi evimiz olmayacak. George beni terk edecek günlük. Yalnız kalacağım günlük. Yalnız… Yalnız…

George günlüğü, Lennie'nin cebinden çıkarttı ve yanına aldı. Çiftliğe gitti, olanları anlattı.
Henüz yazanları okumammıştı. Ertesi gün kafa dağıtmak için bir yürüyüşe çıktı. Günlüğe de yanına almıştı. OKumaya başladı bir süre sonra, ve yere yığıldı bir anda. Okudukça gözleri büyüyor, elleri tir tir titriyordu. Cebinden kalemini çıkarttı ve yazmaya başladı:

18.07.1921

Merhaba günlük, ben George. Lennie'nin bu yazıları yazdığından habersizdim. Okudum ve içim parçalandı, bir şeyler yazmam gerektiğin karar verdim. KArdeşim, dostum, yoldaşım... Bunu yapmak zorunda kaldığım için çok pişmanım ama onu durdurmasaydık zarar vermeye devam edecekti. Lennie'yi çok severdim ben. Clara teyze öldüğünde ben sahiplendim ona, birlikte büyüdük biz. Çok saftı, hiçbir zaman kötülük düşünmemiştir. kızı öldürmeyi de istememişti, eminim. Yanlışlıkla olmuştur, tıpkı fareler gibi. Bunu yapmak zorunda kalmasaydım keşke. Daha fazla dayanabileceğimi sanmıyorum, günlük. Sanırım bunlar son sözlerim. Lennie'yi bulmaya gidiyorum, yukarılara...

Bir damla göz yaşı, günlükle buluştu; kapak kapandı ve silah patladı...