kültür haftası,papirüs dergisi,şiiratı,büyük doğu,ağaç dergisi,çınaraltı dergisi,varlık edebiyat dergisi,mavi dergisi,Markopaşa, Merhumpaşa, Malümpaşa, Alibaba, Yedi Sekiz Paşa, Hür Markopaşa,halkın dostları dergisi,hisar dergisi,CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖNEMLİ DERGİLER-CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA ÖNEMLİ DERGİLER,
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA ÖNEMLİ DERGİLER
Kültür Haftası (15 Ocak 1936-3 Haziran 1936): Peyami Safa ile İlhami Safa tarafından 1936 yılında yirmi bir sayı olarak yayımlanmıştır. Sanat, bilim ve edebiyatı “kültür” odağında birleştirmeyi, sağlamlaştırmayı esas alan, kültür meseleleri üzerinde yazılara yer veren bir dergidir. Dergi özellikle de roman ve köy edebiyatı üzerine tartışmalarla döneminde etkili olmuştur. En önemli meselenin "memleket edebiyatı" olduğuna dikkat çekilir. Dergide; Peyami Safa, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi imzalar görülür.
Ağaç (1936): Necip Fazıl Kısakürek’in on yedi sayı olarak yayımladığı dergidir. Ağaç’ta sezgici ve milli bir sanat anlayışı hakimdir. Dergide; Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Kutsi Tecer, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ziya Osman Saba, Cahit Sıtkı Tarancı gibi imzalar görülür.
Çınaraltı (1941-1944): Orhan Seyfi Orhon ve Yusuf Ziya Ortaç tarafından yüz altmış bir sayı olarak yayımlanmıştır. "Türkçü" sanat ve fikir dergisidir. Dergide, Türk kültürü ve Türk tarihi üzerine yoğunlaşılmıştır. Dergi, Kırım Türkleri edebiyatının önemli ismi İsmail Gaspıralı'nın "Dilde, düşüncede, işte birlik." kuralını ilke edinmiştir. Çınaraltı’da Orhan Seyfi Orhan, Yusuf Ziya Ortaç, Halide Nusret Zorlutuna, Nihai Atsız, Peyami Safa, Behçet Kemal Çağlar, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Zeki Ömer Defne, Tarık Buğra gibi imzalar, eserlerini yayımlamışlardır.
Varlık (1933-...) : Yaşar Nabi Nayır tarafından Ankara’da yayımlanmaya başlayan dergi, 1946′dan itibaren İstanbul’da yayımlanmaktadır. Türk edebiyatının en uzun soluklu dergisi olan Varlık, kendi çizgisinden ödün vermeden farklı dönemlerde değişik akımlara ve anlayışlara ev sahipliği yapmıştır. "Garip" anlayışına uygun ilk örneklere ve köy edebiyatı ürünlerine sayfalarında yer vermiştir. Dergi, günümüzde de yayımlanmaya devam etmektedir. Dergide; Abdülhak Şinasi Hisar, Attila ilhan, Behçet Necatigil, Cahit Sıtkı Tarancı, Cevdet Kudret, Ceyhun Atuf Kansu, Necati Cumalı, Nurullah Ataç, Orhan Veli, Sabahattin Kudret Aksal, Sait Faik, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi birçok yazar ve şairin ürünlerine yer verilmiştir.
Büyük Doğu (1943-1955): Necip Fazıl Kısakürek tarafından ilk sayısı yayımlanan dergidir. Büyük Doğu, kimi zaman bir dergi kimi zaman da bir gazete özelliği gösterir. Büyük Doğu; siyasi, edebi, fikri, aktüel vb. içeriklidir. Dönem dönem derginin siyasi ya da edebi yönü ağırlık kazanmıştır.
Markopaşa(1946-1950): Sabahattin Ali, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz tarafından halkçı, toplumcu gerçekçi bir anlayışla çıkarılan siyaset, mizah, hiciv dergisidir. Sürekli yasaklanan dergi; Markopaşa, Merhumpaşa, Malümpaşa, Alibaba, Yedi Sekiz Paşa, Hür Markopaşa gibi birçok adla yayın hayatını sürdürmüştür.
Hisar: Munis Faik Ozansoy tarafından çıkarılan derginin ilk sayısı 1950′de yayımlanmış ve dergi, iki ayrı dönemde yayın hayatını sürdürmüştür: 1950 – 1957 arasında yetmiş beş sayı, 1964 – 1980 arası iki yüz iki sayı yayımlanmıştır. derginin ilkesi "eski şiirimizden, milli kültür ve edebiyatımızdan kopmadan yani ve güzel bir şiir sergilemek"tir. Türk edebiyatında uzun soluklu ve önemli bir dergi olan Hisar’da başta şiir olmak üzere pek çok edebi türle ilgili yazılar yer almıştır. Resim, müzik, sinema yazılarının da yer aldığı dergi, kendi çevresinde oluşturduğu Hisar topluluğuyla önem kazanmıştır. Hisarcıların en önemli sanat ilkesi “milli’” olanla “yeni”yi bir araya getirmek olmuştur. Gelenekten ayrılmayan bağımsız bir sanat anlayışını savunan Hisarcılar, Batı’nın taklit edilmesine karşıdırlar. Dergide; Mehmet Çınarlı, Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Turgut Özakman, Mustafa Necati Karaer, Gültekin Samanoğlu, Nevzat Yalçın, Mehmet Kaplan gibi yazar ve şairler eserler yayımlamışlardır.
Yaprak (1 Ocak 1949-15 Haziran 1950): Orhan Veli tarafından on beş günde bir yayımlanan dergidir. Dergi, gazete boyutunda tek yapraktan oluşmaktadır. Orhan Veli’nin ölümünün ardından arkadaşları tarafından Son Yaprak adlı özel bir sayı yayımlanmıştır. Dergide ağırlıklı olarak Garip anlayışına uygun ürünler yayımlanmıştır. Yaprak’ta; Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi, Bedri Rahmi Eyüboğlu gibi isimlerin ürünleri yer almıştır.
Türk Dili: Ankara’da 1951 yılında, Türk Dil Kurumu’nun aylık yayını olarak yayımlanan dergi, Türk dilinin ve edebiyatının en uzun soluklu dergilerinden biridir. Türk Dili dergisi; sadece dil konusunda yazılan makalelerin, yazıların, incelemelerin yayımlandığı bir dergi değildir. Bütün edebi türlere ait yazıların ve incelemelerin yer aldığı bir dergidir. Derginin çıkardığı özel sayılar ve verdiği ödüller derginin dile ve edebiyata katkısını daha da artırmıştır. Türk Dili dergisinde Doğan Hızlan, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Nurullah Ataç, Oktay Akbal, Orhan Hançerlioğlu, Peyami Safa, Sabahattin Kudret Aksal, Salah Birsel, Suut Kemal Yetkin gibi birçok imza yer almıştır.
Mavi (1952-1956): Ankara’da yayımlanmaya başlamıştır. Mavi dergisi çıkış amacını derginin ilk sayısında açıklamış ve sayfalarının ulusal sanatı eserlerinde yansıtan sanatçılara açık olduğunu belirtmiştir. Mavi dergisinde, yirmi birinci sayısından itibaren yazmaya başlasa da, Mavi topluluğu denilince akla gelen ilk isim Attila İlhan olmuştur. Garip akımında ve daha önceki sanat anlayışlarına karşı çıkan Attila İlhan, toplumcu gerçekçi sanatın ne olduğunu anlattığı yazılarıyla derginin yönünü toplumcu edebiyata çevirmiştir. Dergide; Attila İlhan, Ahmet Oktay, Özdemir Nutku, Ülkü Arman, Ferit Edgü, Orhan Duru, Demir Özlü gibi imzaların eserleri yayımlanmıştır.
Papirüs (1966-1970): Cemal Süreya Seber'in çıkardığı dergidir. Dergi, yayın hayatına aralıklarla devam etmiştir. Cemal Süreya’nın imzasız başyazılarıyla dikkat çeken dergide, özellikle şiirler ve şiir üzerine yazılan yazılar yayımlanmıştır. Dergi, edebiyatımızı değerlendirmedeki başarısı, eleştirilerindeki nesnellik ile di,kkat çekmiştir. Papirüs’te Can Yücel Cemal Süreya, Mehmet H. Doğan, Turgut Uyar, Ülkü Tamer gibi imzalar öne çıkmıştır.
Halkın Dostları: İlk sayısı 1970′te Aylık Devrimci Sanat ve Kültür Dergisi alt başlığıyla İstanbul’da yayımlanan dergi, üçüncü sayıdan sonra Ankara’ya taşınmıştır. Dergiyi Ataol Behramoğlu ve İsmet Özel beraber çıkarmışlardır. Dergiye Süreyya Berfe, Özkan Mert, Asım Bezirci, Nihat Behram gibi imzalar da katkıda bulunmuşlardır.
Şiiratı: İlk sayısı Seyhan Erözçelik, Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Orhan Alkayatarafından 1986 yılında yayımlanan dergi 1994′e kadar 7 sayı yayımlanmıştır. 2004′te tekrar yayımlanmaya başlanan Şiiratı dergisi, 1980 sonrası şiirin önemli toplanma yerlerinden biri olmuştur. Dergide Haydar Ergülen, Hilmi Yavuz, Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Lale Müldür, Orhan Alkaya ve Seyhan Erözçelik gibi imzaların ürünleri yayımlanmıştır.
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA ÖNEMLİ DERGİLER
Kültür Haftası (15 Ocak 1936-3 Haziran 1936): Peyami Safa ile İlhami Safa tarafından 1936 yılında yirmi bir sayı olarak yayımlanmıştır. Sanat, bilim ve edebiyatı “kültür” odağında birleştirmeyi, sağlamlaştırmayı esas alan, kültür meseleleri üzerinde yazılara yer veren bir dergidir. Dergi özellikle de roman ve köy edebiyatı üzerine tartışmalarla döneminde etkili olmuştur. En önemli meselenin "memleket edebiyatı" olduğuna dikkat çekilir. Dergide; Peyami Safa, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi imzalar görülür.
Ağaç (1936): Necip Fazıl Kısakürek’in on yedi sayı olarak yayımladığı dergidir. Ağaç’ta sezgici ve milli bir sanat anlayışı hakimdir. Dergide; Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Kutsi Tecer, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ziya Osman Saba, Cahit Sıtkı Tarancı gibi imzalar görülür.
Çınaraltı (1941-1944): Orhan Seyfi Orhon ve Yusuf Ziya Ortaç tarafından yüz altmış bir sayı olarak yayımlanmıştır. "Türkçü" sanat ve fikir dergisidir. Dergide, Türk kültürü ve Türk tarihi üzerine yoğunlaşılmıştır. Dergi, Kırım Türkleri edebiyatının önemli ismi İsmail Gaspıralı'nın "Dilde, düşüncede, işte birlik." kuralını ilke edinmiştir. Çınaraltı’da Orhan Seyfi Orhan, Yusuf Ziya Ortaç, Halide Nusret Zorlutuna, Nihai Atsız, Peyami Safa, Behçet Kemal Çağlar, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy, Zeki Ömer Defne, Tarık Buğra gibi imzalar, eserlerini yayımlamışlardır.
Varlık (1933-...) : Yaşar Nabi Nayır tarafından Ankara’da yayımlanmaya başlayan dergi, 1946′dan itibaren İstanbul’da yayımlanmaktadır. Türk edebiyatının en uzun soluklu dergisi olan Varlık, kendi çizgisinden ödün vermeden farklı dönemlerde değişik akımlara ve anlayışlara ev sahipliği yapmıştır. "Garip" anlayışına uygun ilk örneklere ve köy edebiyatı ürünlerine sayfalarında yer vermiştir. Dergi, günümüzde de yayımlanmaya devam etmektedir. Dergide; Abdülhak Şinasi Hisar, Attila ilhan, Behçet Necatigil, Cahit Sıtkı Tarancı, Cevdet Kudret, Ceyhun Atuf Kansu, Necati Cumalı, Nurullah Ataç, Orhan Veli, Sabahattin Kudret Aksal, Sait Faik, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi birçok yazar ve şairin ürünlerine yer verilmiştir.
Büyük Doğu (1943-1955): Necip Fazıl Kısakürek tarafından ilk sayısı yayımlanan dergidir. Büyük Doğu, kimi zaman bir dergi kimi zaman da bir gazete özelliği gösterir. Büyük Doğu; siyasi, edebi, fikri, aktüel vb. içeriklidir. Dönem dönem derginin siyasi ya da edebi yönü ağırlık kazanmıştır.
Markopaşa(1946-1950): Sabahattin Ali, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz tarafından halkçı, toplumcu gerçekçi bir anlayışla çıkarılan siyaset, mizah, hiciv dergisidir. Sürekli yasaklanan dergi; Markopaşa, Merhumpaşa, Malümpaşa, Alibaba, Yedi Sekiz Paşa, Hür Markopaşa gibi birçok adla yayın hayatını sürdürmüştür.
Hisar: Munis Faik Ozansoy tarafından çıkarılan derginin ilk sayısı 1950′de yayımlanmış ve dergi, iki ayrı dönemde yayın hayatını sürdürmüştür: 1950 – 1957 arasında yetmiş beş sayı, 1964 – 1980 arası iki yüz iki sayı yayımlanmıştır. derginin ilkesi "eski şiirimizden, milli kültür ve edebiyatımızdan kopmadan yani ve güzel bir şiir sergilemek"tir. Türk edebiyatında uzun soluklu ve önemli bir dergi olan Hisar’da başta şiir olmak üzere pek çok edebi türle ilgili yazılar yer almıştır. Resim, müzik, sinema yazılarının da yer aldığı dergi, kendi çevresinde oluşturduğu Hisar topluluğuyla önem kazanmıştır. Hisarcıların en önemli sanat ilkesi “milli’” olanla “yeni”yi bir araya getirmek olmuştur. Gelenekten ayrılmayan bağımsız bir sanat anlayışını savunan Hisarcılar, Batı’nın taklit edilmesine karşıdırlar. Dergide; Mehmet Çınarlı, Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Turgut Özakman, Mustafa Necati Karaer, Gültekin Samanoğlu, Nevzat Yalçın, Mehmet Kaplan gibi yazar ve şairler eserler yayımlamışlardır.
Yaprak (1 Ocak 1949-15 Haziran 1950): Orhan Veli tarafından on beş günde bir yayımlanan dergidir. Dergi, gazete boyutunda tek yapraktan oluşmaktadır. Orhan Veli’nin ölümünün ardından arkadaşları tarafından Son Yaprak adlı özel bir sayı yayımlanmıştır. Dergide ağırlıklı olarak Garip anlayışına uygun ürünler yayımlanmıştır. Yaprak’ta; Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi, Bedri Rahmi Eyüboğlu gibi isimlerin ürünleri yer almıştır.
Türk Dili: Ankara’da 1951 yılında, Türk Dil Kurumu’nun aylık yayını olarak yayımlanan dergi, Türk dilinin ve edebiyatının en uzun soluklu dergilerinden biridir. Türk Dili dergisi; sadece dil konusunda yazılan makalelerin, yazıların, incelemelerin yayımlandığı bir dergi değildir. Bütün edebi türlere ait yazıların ve incelemelerin yer aldığı bir dergidir. Derginin çıkardığı özel sayılar ve verdiği ödüller derginin dile ve edebiyata katkısını daha da artırmıştır. Türk Dili dergisinde Doğan Hızlan, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Nurullah Ataç, Oktay Akbal, Orhan Hançerlioğlu, Peyami Safa, Sabahattin Kudret Aksal, Salah Birsel, Suut Kemal Yetkin gibi birçok imza yer almıştır.
Mavi (1952-1956): Ankara’da yayımlanmaya başlamıştır. Mavi dergisi çıkış amacını derginin ilk sayısında açıklamış ve sayfalarının ulusal sanatı eserlerinde yansıtan sanatçılara açık olduğunu belirtmiştir. Mavi dergisinde, yirmi birinci sayısından itibaren yazmaya başlasa da, Mavi topluluğu denilince akla gelen ilk isim Attila İlhan olmuştur. Garip akımında ve daha önceki sanat anlayışlarına karşı çıkan Attila İlhan, toplumcu gerçekçi sanatın ne olduğunu anlattığı yazılarıyla derginin yönünü toplumcu edebiyata çevirmiştir. Dergide; Attila İlhan, Ahmet Oktay, Özdemir Nutku, Ülkü Arman, Ferit Edgü, Orhan Duru, Demir Özlü gibi imzaların eserleri yayımlanmıştır.
Papirüs (1966-1970): Cemal Süreya Seber'in çıkardığı dergidir. Dergi, yayın hayatına aralıklarla devam etmiştir. Cemal Süreya’nın imzasız başyazılarıyla dikkat çeken dergide, özellikle şiirler ve şiir üzerine yazılan yazılar yayımlanmıştır. Dergi, edebiyatımızı değerlendirmedeki başarısı, eleştirilerindeki nesnellik ile di,kkat çekmiştir. Papirüs’te Can Yücel Cemal Süreya, Mehmet H. Doğan, Turgut Uyar, Ülkü Tamer gibi imzalar öne çıkmıştır.
Halkın Dostları: İlk sayısı 1970′te Aylık Devrimci Sanat ve Kültür Dergisi alt başlığıyla İstanbul’da yayımlanan dergi, üçüncü sayıdan sonra Ankara’ya taşınmıştır. Dergiyi Ataol Behramoğlu ve İsmet Özel beraber çıkarmışlardır. Dergiye Süreyya Berfe, Özkan Mert, Asım Bezirci, Nihat Behram gibi imzalar da katkıda bulunmuşlardır.
Şiiratı: İlk sayısı Seyhan Erözçelik, Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Orhan Alkayatarafından 1986 yılında yayımlanan dergi 1994′e kadar 7 sayı yayımlanmıştır. 2004′te tekrar yayımlanmaya başlanan Şiiratı dergisi, 1980 sonrası şiirin önemli toplanma yerlerinden biri olmuştur. Dergide Haydar Ergülen, Hilmi Yavuz, Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Lale Müldür, Orhan Alkaya ve Seyhan Erözçelik gibi imzaların ürünleri yayımlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder