Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri Cilt I,II (1914-1919), (1919-1921), Yusuf SARINAY (DAGM), DAGM, 2001, ANKARA
1914-1921 yılları arasında Ermeniler tarafından yapılan katliamlar.
Eserde çoğunlukla Ermenilerin ve kısmen de Rus ve Kazakların yaptıkları katliamlara ait belgeler ayrıntıları ile gözler önüne serilmiştir. Toplam 89 başlık altında toplanan katliam belgelerinde geçen olaylar incelendiğinde 518.015 kişinin vahşice katledildiğinin görüyoruz. Belgelere konu olan katliamlar tarihte eşine az rastlanır bir biçimde işlenmiştir. Bunlardan bazılarını sayacak olursak, hamile kadınların karınlarının yarılarak çocuklarının çıkarılması, küçük çocukların kaynar sulara atılarak cesetlerinin anne ve babasına yedirilmesi, insanların derilerinin yüzülmesi, kulak, burun vs organların kesilmesi, çocukların anne ve babasının gözü önünde yakılması, insanların kollarının bacaklarının kesilmesi, tecavüzler, kurşuna dizmeler ve daha bir çok insanlık dışı eylemler. Aşağıdaki tabloda ise bu akıl almaz katliamların bilançosu gösterilmektedir.
Belge Nu. Tarih Yer Olayın Muhtevası Yaralı Ölü
1 21/2/1914 Kars, Ardahan Ermeniler tarafından telef edilen erkeklerin sayısı. 30.000
2 8/5/1916 Pasinler Sevk sırasında ölenlerin sayısı. 2000
8/5/1916 Tercan Köylere Ermeni saldırısı sonucu ölenlerin sayısı. 563
8/5/1916 Van, Tatvan Tatvan iskelesinde yapılan saldırılarda ölenler. 1600
9/5/1916 Bitlis Hudut köylerine taarruz sırasında ölenler. 40.000
8/5/1916 Bitlis Kaçmaya çalışanlardan ölenler. 10.000
9/5/1916 Bitlis Çeşitli köylerde ahalinin katli sonucu ölenler. 123
3 1915 Van Çeşitli köylerde ahalinin katli sonucu ölenler. 44
22/5/1916 Van Dir nahiyesinde boğazlanarak öldürülen sübyanlar. 1000
22/5/1916 Köprüköy, Van Tamamen yok edilen Köprüköy’de ölenler. 200
22/5/1916 Van Rus ve Ermenilerin yaptıkları katliamda ölenler. 15000
22/5/1916 Van Şamran mahallesinde katledilen erkekler 8
22/5/1916 Van Ermenilerce yemeklerine zehir katılarak öldürülen Müslümanlar 8000
22/5/1916 Van Hoşab’da telef edilen nüfus 80.000
22/5/1916 Van Engel ve Atyan’da halkın imhası sonucu ölenler 15000
4 23/5/1916 Of Taarruz edilerek öldürülen kadınlar 5
5 23/5/1916 Trabzon Bazı köylerde yapılan katliamlarda öldürülenler 2086
23/5/1916 Van Seyl köyünde öldürülen Museviler 300
11/5/1916 Van Van ve köylerinde yapılan katliamda öldürülenler 44233
11/5/1916 Malazgirt Malazgirt ve köylerindeki baskında ölenler 20.000
6 11/5/1916 Bitlis İşgal sırasında yapılan zulümlerde öldürülenler 12
7 1/4/1916 Van, Reşadiye Aşnak karyesinde yapılan zulümde ölenler 15
8 6/1916 Van,Abbasağa Abbasağa köyündeki işgence 14
6/1916 Edremid,Vastan Edremid’de yapılan kırımda öldürülenler. 15.000
9 4/1915 Bitlis Savur köyünde ahaliye yapılan zulümde ölenler 29
4/1915 Muradiye Abaağa köyündeki katlimda ölenler 10.000
10 5/1915 Van Hasanan aşiretinden zayi olanların sayısı 20.000
2/1915 Hasköy Ermeni Çeteleriyle çarpışmada ölenler 200
2/1915 Dutak Köye saldırı sırasında ölenler 3
1915 Bitlis Rus, Ermeni ve Kazak saldırısında öldürülenler 16.000
5/1916 Muş Köylere saldırıda öldürülenler. 500
11 4/1915 Van Köylere baskında öldürülenler. 120
1915 Van Bazı köy ahalisinden öldürülenler 150
25/5/1916 Bayezid Bayezid’de imha edilenlerin sayısı 14.000
12 1915 Muş Ermeni çeteleri tarafından katledilen muhacirler. 800
8/1915 Müküs Tahliye esnasında katledilen ahali sayısı 126
7/6/1916 Müküs,Şeyhan Katledilen nüfusun sayısı 121
7/1915 Muş, Akçan Kuyuda bulunan cesetlerin sayısı 19
1915 Muş Anak manastırı önünde şehit edilenlerin sayısı 10
13 1915 Bitlis, Hizan Uçurum nahiyesi köylerinde yapılan katliamda ölenler 113
14 1915 Van Van ve civarında yapılan katliam 5200
15 14/8/1916 Bitlis Köylerde yapılan katliamlarda ölenler 34 311
16 6/6/11916 Şatak, Serir Köylere saldırıda ölenler 45
6/6/11916 Şatak Ermeni saldırısında ölenler 1150
17 15/1/1916 Terme Ermeni eşkıyasının saldırısında ölenler 9
18 25/1/1919 Kars Katledilen milletvekili sayısı 9
19 21/1/1919 Kilis Devriye gezerken katledilen Osmanlı askerleri 2
20 26/2/1919 Adana,Pozantı Ahaliden katledilenlerin sayısı 1 4
21 18/5/1919 Osmaniye Zor Telgraf müdürü’nün katli 1
22 13/6/1919 Pasinler Isısar karyesi civarında katledilenlerinler 3
23 3/6/1919 Iğdır Abbaskulu aşiretinin köylere saldırısında ölenler 8
24 7/7/1919 Kars, Göle Ermeniler tarafından katledilenler 9
25 9/7/1919 Kağızman Ermenilerle çarpışma sırasında ölenler 6
26 9/7/1919 Kurudere Kurudere’ye saldırı sırasında ölenler 8
27 8/7/1919 Mescidli Ermeni saldırısı sırasında ölenler 4 4
8/7/1919 Gülyantepe Ermeni saldırısı sırasında ölenler 10
28 11/7/1919 Mescidli Köylere taarruz sırasında ölenler 35 20
29 19/7/1919 Bulaklı Köylere taarruz sırasında ölenler 2 2
30 24/7/1919 Kars, Kağızman Şura reisine ve ailesine yapılan saldırılarda ölenler 9
31 7/1919 Sarıkamış Antranik çetesinin köylere saldırılarında öldürülenler 803
32 7/1919 Sarıkamış Ricat esnasında Ermeni saldırılarında öldürülenler 695
33 8/1919 Muhtelif köyler Köylere yapılan Ermeni saldırılarında öldürülenler 2502
34 5/7/1919 Kağızman İşkence ile öldürülenler 4
1919 Tiknis,Ağadeve İşkence ve tecavüz ile öldürülenler 5
19/7/1917 Pasinler Köy basarak öldürülenler 2 2
1919 Nahçivan Bir çok köy basılmak suretiyle öldürülenler 4000
35 7/1919 Kurudere Baskınla katliam sırasında ölenler 8
4/7/1919 Akçakale Köy basılarak öldürülenler 180
1919 Sarıkamış İmha ve idam ile öldürülenler 9
1919 Sarıkamış Bomba ile öldürülenler 2
36 15/8/1919 Erzurum Çeşitli şekillerde yapılan işkencelerle öldürülenler 153
15/8/1919 Erzurum Yakılarak, boğularak öldürülenler 426
37 1918 İspir, Bayburt İsğir ve Bayburt kazalarında Ermenilerin yaptığı soykırım 150
38 9/1919 Allahuekber Taarruz ve yağma ile öldürülenler 3
39 14/9/1919 Sarıkamış Çatışma sırasında öldürülenler 1 2
40 11/111919 Maraş Sokak çatışması sırasında öldürülenler 2 2
41 11/1919 Adana Trenden atılarak öldürülenler 4
6/111919 Ulukışla Gözleri oyularak öldürülenler 7
42 7/12/1919 Adana Çatışma sırasında öldürülenler 5 4
43 22/1/1920 Antep Saldırı sırasında öldürülenler 2 1
44 9/1919 Ünye İşkence ile öldürülenler 12
45 28/2/1920 Pozantı Esir Türk askerlerine baskın sırasında öldürülenler 40
46 10/2/1920 Çıldır Makinalı tüfek ile öldürülenler 100
47 9/3/1920 Zaruşat Kurşuna dizilerek öldürülenler 400
48 2/2/1920 Şuregel Kaçarak tipiden ve katledilerek öldürülenler 1350
49 3/1920 Maraş Bomba, Süngü ile öldürülenler 4 4
50 22/3/1920 Şüregel,Zaruşat Çeşitli şekillerde öldürülenler. 2000
51 9/3/1920 Zaruşat Süngü ve baltalarla öldürülenler. 120
16/3/1920 Kağızman Çeşitli şekillerde katledilerek öldürülenler 15 720
52 6/4/1920 Gümrü Trenden indirilerek kurşun ile öldürülenler. 500
53 28/4/1920 Kars Silahla öldürülenler. 2
54 5/5/1920 Kars İşkence Silahlı saldırı bombalama ile öldürülenler 1774
55 22/5/1920 Kars Baskınla katledilerek öldürülenler 10
56 2/7/1920 Kars,Erzurum Baskın ile hicret edenlere saldırılarak öldürülenler 408
2/7/1920 Zengibasar Kaçarken suya atılarak öldürülenler 1500
57 27/7/1920 Erzurum Baskın yoluyla öldürülenler 69
58 1/2/1920 Zaruşat Katliam ve suda boğularak öldürülenler 2150
5/1920 Kars, Erzurum Çeşitli şekillerde katledilerek öldürülenler 27
8/1920 Oltu Muhacirlere yapılan katliam sonucu öldürülenler 650
8/1920 Kars, Erzurum Ağaca bağlanıp boğularak öldürülenler 18
59 15/10/1920 Bayburt 99 köyde yapılan katliam neticesinde öldürülenler. 1387
60 20/10/1920 Göle Köylerde katliam sonucu öldürülenler 100
61 17/10/1920 Pasinler 30 köyde katliam sonucun öldürülenler 9287
62 18/10/1920 Tortum 64 köyde katliam sonucu öldürülenler 3700
63 19/10/1920 Erzurum Muhtelif mahallelere de katliam sonucu öldürülenler. 8439
64 26/10/1920 Kars civarı Değişik işkencelerle öldürülenler. 10693
65 28/10/1920 Aşkale Köylerde katliam sonucu öldürülenler 889
66 6/1/1919 Zaruşat Top saldırısı ve işkence ile öldürülenler. 86
67 1/12/1920 Kosor Köylerde katliam sonucu öldürülenler. 69
68 3/12/1920 Göle Süngülerle ve bomba ile öldürülenler 508
69 4/12/1920 Kosor Köylerde katliam sonucu öldürülenler. 122
70 4/12/1920 Kars,Zeytun Yakılarak ve çeşitli şekillerde öldürülenler 28
71 4/12/1920 Sarıkamış 13 köyde katliam sonucu öldürülenler 1975
72 6/12/1920 Göle Köylerde katliam sonucu öldürülenler 194
73 7/12/1920 Kars,Digor Çeşitli köylerde katliam sonucu öldürülenler 14620
74 14/12/1920 Sarıkamış 18 köyde katliam sonucu öldürülenler 5337
75 1920 Göle Kadın ve çocuklara saldırı sonucu öldürülenler 600
1920 Kars Köylerde katliam sonucu öldürülenler 3945
76 1920 Haramivartan Köylerde katliam sonucu öldürülenler 138
77 1920 Nahçıvan Açlık, hastalık,, soğuktan katl ile ölenler 64408
78 29/11/1920 Zaruşat 55 köyde katliam sonucu öldürülenler 1026
79 2/1921 Zengibasar Kurşunlanarak öldürülenler 3 18
80 1920 Nahçıvan Muhtelif köylerde katliam sonucu öldürülenler 63 5307
81 2/1920 Kars civarı Birkaç köyde katliam sonucu öldürülenler 561
82 12/1920 Erivan İşkence ile öldürülenler 192
83 1921 Karakilise 24 köyde felaket ve muhaceret yüzünden ölenler 6000
84 21/11/1921 Pasinler Kaza ahalisine yapılan katliam sonucu ölenler 53
21/11/1921 Erzurum 39 köyde baskın yolu ile öldürülenler 1215
85 1918 Hınıs Baskın yolu ile öldürülenler 870
86 1918 Tercan Köylerde katliam sonucu öldürülenler 580
87 1921 Nahçıvan Kaçırılarak işkence ile öldürülenler. 12
88 1921 Bayburt İşkence ile öldürülenler. 580
89 1921 Arpaçay Muhacirlere saldırı sonucu öldürülenler. 148
Toplam: 518.015
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder